Peter van Oosterhout kiekt Willemsvaart
Na de Opuh Koffie fietsen InterNiek, Marco van Melodiefabriek en ik, zoals we wel meer doen, richting huis. Bij de houten fietsbrug tussen de Noordwal en de Veenkade keek ik even om en zag ik bootjes op het water dat thans weer boven de paleistuin parkeergarage stroomt. Marco moest boodschappen doen (strenge vriendin), maar ik zei: “Kom Niek even kijken”, “Oh ja,” zei Niek “Das waar ook. Ik mocht het niet verder vertellen, maar Chris zou hier gaan varen.”
We fietsen richting Paleistuin en zagen daar ons eigen Roel, die we net ook nog op de open koffie getroffen hadden. Roel staat verdekt opgesteld aan de kant te fotograferen. Boven de geïnundeerde parkeergarage lagen twee boten te dobberen, een boot van Gert Veen, o.a. van Drieluik een verborgen pareltje in het Valkenbos kwartier. Gert stelt zijn koolvlet af en toe ter beschikking aam de Willemsvaart voor kleinere gezelschappen. Bij Gert in de boot zitten mensen die de parkeergarage met gracht hebben gebouwd alsmede wethouder de Bruijn.
De andere boot is een sloepje van Willemsvaart met daarin Chris Schram, initiatiefnemer van de Willemsvaart en de man die al jaren vermoedelijk de grootste site met foto’s over Den Haag bijhoudt: historie.hdpnet.nl. Net als Interniek een blogger over Den Haag voordat het woord blogger bestond. Bij Chris zitten fotograaf Peter Oosterhout en Gera Nieland, fotografe en blogger van het eerste uur op Haags Allerlei. Het doel van de dag is het inspecteren van een nieuw stukje Haagse Gracht bij de Paleistuin boven de daar nieuw aangelegde parkeergarage.
Wanneer je deze google kaart goed bestudeert, zie je het met pijlen aangegeven grachtenstelsel dat de binnenstad zoals die uitgebreid was toen de grachten werden gegraven, volledig omspant. In 1924 werd het stuk binnen de cirkel gedempt Update: en overkluist. Ik dacht aanvankelijk dat je er niet onderdoor kon varen, maar weet nu dankzij Eduard (zie commentaar) dat je er wel onderdoor kon varen.
De Ooievaart (ook mede door Chris opgericht) en de Willemsvaart konden tijdens de verbouwing niet om het Centrum heen varen. Wanneer de obstakels onder water in het nieuwe stukje gracht zijn verwijderd, kan het hele rondje weer gevaren worden. Het geeft de rondvaart bedrijven en de toeristen en de hagenaars veel meer mogelijkheden om een rondvaart naar keuze te maken.
Wanneer ze de nieuwe brug bij de Toussaintkade onderdoor varen, kan ik laten zien dat die best mooi rank wordt en toch stevig is wanneer je het giga apparaat erboven in aanmerking neemt.
Nadat de notabelen op de Toussaintkade van boord zijn gegaan worden de twee boten teruggevaren. Ik fiets een stukje mee en kan een paar mooie plaatjes schieten van Roel “aan het werk” met koffie en gebak in zijn prachtige kleurrijke nieuwe jack. Vind wel dat de pet dan ook wel wat kleuriger mag.
Na afloop mag ik zelf nog een heerlijk stukje appeltaart verorberen. Het leven is mooi.
Update:
Er verschenen ook stukjes over deze tocht op:
- Haags Allerlei: De Bruijn beleeft Primeur met de Willemsvaart
- Den Haag FM: Eerste Rondvaart Door Nieuwe Gracht
- En een setje op Flickr
Chris heeft zijn PR goed op orde.
Door Happy Hotelier
Interniek
Mooi grachtenverslag!
Eduard
Was niet gedempt. Je kon hier doorvaren, maar je zat wel langere tijd onder straatniveau in het halfdonker.
Happy Hotelier
Ik dacht het ook, maar wist het niet zeker. Dank Eduard
Roel Wijnants
Goed verslag van deze gebeurtenis had er zelf nog geen tijd en fut voor. dit hele weekend weer vol met afspraken en fotograferen.
Happy Hotelier
Ga zo voort Roel. Geinig dat het bij toeval zo bij mekaar kwam.
chris
Voor 1850 waren er geen bruggen nodig tussen Noordwal en de overkant (Noord West Buitensingel (!). Er stonden koeien, paarden en wat geitjes.. Molens en boerderijen.
Er was wel een ophaalbrug bij de Prinsestraat.
Langs de huidige Toussaintkade, voorheen Veenlaan(tje) stonden enkele theehuizen van welvarende Hagenezen. (Hagenezen worden binnen de Singelsgracht geboren, Hagenaars erbuiten ! Heeft niets met zand, veen, hockey, Ado, arm of rijk te maken)
Omstreeks 1850 gaat men hier buiten de gracht bouwen (iets dat voorheen alleen gebeurde bij Groenewegje, Bocht van Guinee, Scheveningse Zeestraat en het eiland Nieuwe Uitleg. Nu begint men te bouwen langs een Mauritskade en er (kort daarna) tegenover in het Park van Willem II. Willemspark.. In deze 19e eeuwse nieuwbouw worden Hagenaars geboren ! Geen Hagenezen.
Zo Couperus iets was…… (ook al stond zijn huis binnen de Singelsgracht).
Wie langs de Toussaintkade wandelt ziet dat in de gevels stenen zitten met date van eerste steenlegging. 1851 tot 1861. Toen was de straat vol. Niet lang daarna kwam er een hoge vaste brug tussen Prinsestraat/Noorwal en Toussaintkad/Veenkade. Ik schat in dat deze een doorvaarhoogte had van circa 230cm
Er kwam ook een vaste brug bij de Prinsessewal en de overkant (Kortenaerkade)
Daar was Mutters gevestigd en stond uiteindelijk ook het huis van de directeur (H.P. Mutters de ‘zoveelste’). Dat pand was een copy van het Mauritshuis en is in de jaren van minder-slimheid gesloopt. Al zal de bouwer van het appartencomplex aldaar niet vinden dat hij minder slim was. Hij verdient aardig. De stad niet.
Een brug bij de Torenstraat was er niet. Aan de overkant was slechts een smal straatje. Het prachtige pand waar Café de Bieb in zet was vele malen groter.
Met de komst van meer en meer auto’s en ander snel verkeer wordt besloten een nieuwe brug te maken. Dit wordt een bijzondere, want hij wordt zo breed als het hele stuk Torenstraat / Prinsestraat. Een overkluizing. Daar kan dan mooi een tram overheen.
Anders dan in de binnenstad wordt niet gekozen voor demping. De grachter verdwijnt onder de grond. Je kunt er (net) met twee lage groente/fruitschepen langs elkaar heen varen (passeren).
De gracht is circa 5 meter breed, ipv de circa 15 meter die het ooit was.
Dat de doorvaart mogelijk bleef moet te maken hebben gehad met scheepvaart die nog steeds plaats vond. Hoge schepen verdwenen echter meer en meer uit het straatbeeld in deze hoek van de stad. Om ze te weren waren de brug bij het Zwembad en Willemspark al laag gemaakt in 1882.
Geen schepen van de het nieuwe kanaal [ Conradkade/Suezkade (Noordzee) ] naar de Haringkade via de Noordsingelsgracht (bij de Mauritskade). Dus lage bruggen.
Om die reden werd de overkluizing ook teruggebracht van het oude niveau (230cm) van de brug bij de Prinsestraat naar ongeveer 1m15.
De methode om lage bruggen te bouwen om daarmee scheepvaart te weren werd in de 20e eeuw vaak herhaald. We zien dat vooral bij Centraal Station en de beroemde dam in de Koninginnegracht.
Thans is er een kentering op aan het treden en worden bruggen aangepast. De dam gaat er uit en overkluizingen gaan open. Het zou goed zijn als de komende jaren de bruggen bij CS ook worden opgehoogd tot een “nieuw Haags pijl” van minimaal 1m15.
Happy Hotelier
Dank voor je uitvoerige reactie Chris,
Uhm hoe zit het nou met Hagenaar/Hagenees als je ouders in de bomenbuurt woonden, maar je in het Westeinde Ziekenhuis (nu MCH) geboren bent?
Nog een reden voor lage bruggen was de combinatie van Belgische keitjes of kasseien en hogere bruggen. Dat was een probleem. In de jaren 50 kwamen veel paard en wagen stellen in nat weer niet over de toen hogere bruggen waarvan de aanlopen geplaveid waren met kasseien. Langs de kant stonden dan gespierde vrijwilligers die voor een heitje het stel een stevige zet gaf.